Aalajangiineq
Naalakkersuisoqarfiup aalajangiinera allanngortinneqarpoq. Tamanna isumaqarpoq aalajangiineq kukkusumik aalajangiinerusoq, taamaammallu illit naammagittaalliuutinni taperserneqartutit.
Suliaq aalajangiiffigineqassaaq utoqqalinermi pensionisiat pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 3, 7. Maj 2007-imeersoq naapertorlugu.
Nassuiaat
Paasissutissani suliamut tunngassuteqartuni takuneqarsinnaavoq illit Kalaallit Nunaanní atuuttunik utoqqalinermi pensionisianik Ilaqutariinnermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmut qinnuteqarsimasutit, qinnuteqaatillu naalakkersuisoqarfimmit 19. Apri 2011 tiguneqarsimasoq.
Ulloq 27. Oktober 2011 aalajangiinermi Kalaallit Nunaanni atuuttunik pensionisiassanik qinnuteqaatit itigartitsissutigineqarpoq.
Aalajanginermut tunngavittut innersuussutigineqarpoq illit Kalaallit Nunaanni aalajangersimasumik najugaqarsimannginnerit.
Inunnik qitiusumik nalunaarsuiffimmit paasissutissat malillugit illit Kalaallit Nunaanni nalunaarsorsimaffimmut nalunaarsimanngisaannarsimavutit.
Paasissutissani suliamut tunngassuteqartuni takuneqarsinnaavoq illit qallunaatut innuttaassuseqartutit, aammalu ukiut arlallit ingerlaneranni soorlu Danmarkimi suliffinni assigiinngitsuni suliffeqartarsimallutit, kiisalu juni-juli 2003-mi aamma juni-juli 2004-mi Dronning Ingridip napparsimmavissuani sulisarsimallutit.
Suliffigisimasannik najugarisarsimassanillu allatuiffinni 3. Marts 2011-meersumi allapputit Dronning Ingridip napparsimmavissuani Nuummi marloriarlutit sulisuusarninni, Norge-mi najugalittut nalunaarsimasarlutit. Suliamissaaq takuneqarsinnaavoq massakkut Norge-mi najugaqartutit.
Aperineqarninni aamma oqaatigisimavat Kalaallit Nunaanni marloriarlutit suliffeqartarninni Norge-mi najugaqartutut suliffeqartutullu nalunaarsimasarputit, imaappoq Kalaallit Nunaanni sulisarsimanitit pisarsimapput Norge-mi sulinngiffeqarninni.
Qalunaat nunaanni inuit nalunaarsorsimaffiannit paasissutissat malillugit piffissani arlalinni Danmarkimi inuit nalunaarsorsimaffiini Danmarkimi najugalittut nalunaarsorsimasarsimavutit, taamalu ataavartumik 1945-miit 1993-imut Danmarkimi najugalittut nalunaarsorsimasuusimallutit.
Kiisalu siuliami takuneqarsinnaavoq Danmarkimi pensioninut tunngasunik aqutsisoqarfik (Pensionsstyrelsen) qallunaat utoqqalinermi pensionisiaritittagaannk kinguartitanik pissarsisinnaatitaalernissat pillugu aalajangiisimasoq. Aqutsisoqarfimmit tassannga paasissutissanik ilanngussisoqarsimanngilaq.
Allakkatigut 19. November 2011 ullulerneqartutigut Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmut Ilaqutariinnermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup aalajangiinera naammagittaalliuutigaat. Naammagittaalliuutinni allapputit isumaqarlutit Naalakkersuisoqarfimmi sulisup inatsisini allassimasut kukkusumik paasisimagai, tassami inatsisini allassimammat utoqqalinersiaqarsinnaatitaalernissamut piumasaqaataasoq ukiuni pingasuni Kaalaallit Nunaanni, Danmarkimi imaluunniit Savalimmiuni aalajangersimasumik najugqarsimanissaq, taamaattumik isumaqartutit piumasaqaataasoq naammassisimallugu.
Inatsisitigut tunngavissat
Ifølge § 1 i Landstingsforordning nr. 3 af 7. maj 2007 om alderspension gælder, at retten til alderspension er betinget af, at ansøgeren har dansk indfødsret.
Stk. 2. Dette gælder dog ikke:
1) Personer, der er omfattet af Nordisk Konvention om social sikring.
2) Personer, der har haft fast bopæl i Grønland mindst 3 år umiddelbart forud for ansøgningstidspunktet. Indgives ansøgning efter det fyldte 65. år, skal bopælskravet være opfyldt ved det fyldte 65. år, jf. dog § 27, stk. 3.
Ifølge § 2 i samme forordning gælder, at retten til alderspension er betinget af, at ansøgeren har fast bopæl i Grønland, i et af de øvrige nordiske lande eller i et land, som har tiltrådt EØS-aftalen.
Ifølge § 3 i samme forordning gælder, at retten til alderspension er betinget af mindst 3 års fast bopæl i Grønland, Danmark eller på Færøerne mellem det fyldte 15. og det fyldte 65. år.
Nalilersuineq
Utoqqalinermi pensionit pillugit Inatsisartut peqqussutaanni nr. 3-mi, 7. Maj 2007-imeersumi § 1 malillugu utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqarnissamut pisinnaatitaanermut qinnuteqartup danskisut innuttaassuseqarnissaa piumasaqaataavoq.
Imm. 2. Tamannali atuutinngilaq:
– Inunnut Isumaginninnikkut isumannaallisaaneq pillugu Nunat Avannarliit isumaqatigiissutaanni pineqartunut.
– Inunnut qinnuteqarnerup siunitsianngua sivikinnerpaamik ukiuni pingasuni Kalaallit Nunaanni aalajangersimasumik najuaqarsimasunut. 65-inik ukioqalereernermi qinnuteqartoqarpat najugaqarsimanissamik piumasaqaat 65-inik ukioqalernermi eqquutsinneqarsimassaaq, taamaattorli takuuk § 27, imm.
Peqqussummi pineqartumi § 2 malillugu utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqalerniarnermut piumasaqaataavoq qinnuteqartup Kalaallit Nunaanni, Nunat Avannarliit arlaanni imaluunniit nunami EØS-ip isumaqatigiissutaanik akuersisimasumi aalajangersimasumik najugaqartuunissaa.
Peqqussummi pineqartumi § 3 malillugu utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqalerniartumut piumasaqaataavoq 15-init 65-inut ukioqalernerup akornanni sivikinnerpaamik ukiuni pingasuni Naalagaaffeqatigiit iluanni aalajangersimasumik najugaqarsimanissaq.
Naliliineq
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik isumaqarpoq illit Kalaallit Nunaannit utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqalernissamut pisinnaatitaasutit, naak Kalaallit Nunaanni aasani marluinnarni sulisimagaluarlutit, oqaatigineqartut malillugit katillugit sapaatip akunnerini aqqaneq marlunni, aammalu suliffeqarsimanerpit nalaanni Kalaallit Nunaanni aalajangersimasumik najugaqarsimanngikkaluarlutit.
Aalajangiinermut tunngaviusut tassaapput:
– Qallunaatut innuttaassuseqarnerit.
– Norge-me aalajangersimasumik najugaqarnerit
– 15-init aamma 65-it akornanni ukioqarlutit Danmarkimi ukiut pingasut sinnerlugit najugaqarsimanerit.
Taamaalilluni Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik isumaqarpoq §§-ini 1-mi, 2-mi aamma 3-mi piumasaqaatit allassimasut naammassigitit. Taamaattumik Kalaallit Nunaanni utoqqalinermi pensionisiat pissarsiarinissaannut pisinnaatitaavutit.
Ilaqutariinnermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik (massakkut Ilaqutariinnermut Inatsiseqarnermullu Naalakkersuisoqarfik) pensionisianut tunngatillugu taakkununnga ilanngullugit amerlasusissat tunniussisarnermullu tunngasut pillugit malittarisassiussaaq.
Aalajangiineq
Ilaqutariinnermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup aalajangiinera allanngortinneqarpoq.
Inatsisitigut tunngavissat
Utoqqalinermi pensionisiat pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 3, 7. maj 2007-imeersoq
1. Utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqarnissamut pisinnaatitaanermut, qinnuteqartup danskisut innuttaassuseqarnissaa piumasaqaataavoq.
– Imm. 2. Tamannali atuutinngilaq:
– 1) Inunnut Isumaginninnikkut isumannaallisaaneq pillugu Nunat Avannarliit isumaqatigiissutaanni pineqartunut.
– 2) Inunnut qinnuteqarnerup siunitsianngua sivikinnerpaamik ukiuni pingasuni Kalaallit Nunaani aalajangersimasumik najugaqarsimasunut. 65-inik ukioqalereernermi qinnuteqartoqarpat najugaqarsimanissamik piumasaqaat 65-inik ukioqalernermi eqquutsinneqarsimassaaq, taamaattorli takuuk, § 27, imm. 3.
– 2. Utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqalerniarnermut piumasaqaataavoq, qinnuteqartup Kalaallit Nunaanni, Nunat Avannarliit arlaanni imaluunniit nunami EØS-ip isumaqatigiissutaanik akuersisimasumi aalajangersimasumik najugaqartuunissaa.
– 3. Utoqqalinermi pensionisianik pisartagaqalerniartumut piumasaqaataavoq 15-init 65-inut ukioqalernerup akornanni sivikinnerpaamik ukiuni pingasuni Naalagaaffeqatigiit iluanni aalajangersimasumik najugaqarsimanissaq.