Siulequtsiussaq
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik, isumaginnittoqarfiup aqunneqarnera aaqqissuussaaneralu pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 11, 12. november 2001-imeersumi § 10 imm. 5 naapertorlugu Inatsisartunut ukiumoortumik nalunaaruteqartarpoq.
Nalunaarummi qaammatisiutit malillugit ukioq malinneqarpoq aammalu Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup atuunnera, naammagittaalliuutit tiguneqartut aamma suliat naammassineqartunut kisitsisitigut paasissutissat pillugit naatsumik nassuiaammik imaqarluni. Nalunaarut Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup nittartagaani: www.dsa.gl takuneqarsinnaavoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup, nalunaarutip nittartakkamut ikkunneqarnera pillugu taamaallaat kommunit, Kanukoka, Inatsisartut Ombudsmandiat, Rigsombudsmandi aamma Isumaginninnermut Ilinniarfik ilisimatissavai. Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup Allattoqarfiata isumaqatigiissuteqarneq malillugu ukiumoortumik nalunaarutip assilinera pappialanngorlugu tunniussinnaavaa imaluunniit nassiussinnaallugu. Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik imatut attaveqarfigineqarsinnaavoq:
Najugaq:
Hans Egedesvej 3
Postboks 689
3900 Nuuk
Mail: dsa@nanoq.gl
Oqarasuaat nr: 32 80 33
Fax nr: 32 78 50
November 2012
Naja Joelsen
Siulittaasoq.
Naammagittaalliuuteqartarfimmut inatsisitigut tunngaviusoq
Naammagittaalliuuteqartarfimmut inatsisitigut tunngaviusoq 1980-imi Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup atuunnera aallartippoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aalajangiisinnaatitaanera isumaginnittoqarfiup aqunneqarnera aaqqissuussaaneralu pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 11, 12. november 2001-imeersumi § 8, imm. 1-imi aamma 2-imi allassimavoq. Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik, isumaginninnermi maleruagassat malillugit kommunit imaluunniit Ilaqutariinnermut, Isumaginninnermi Naalakkersuisoqarfik aalajangiinerannut naammagittaalliuuteqartarfiuvoq.
Naammagittaalliuuteqartarfiup atuunnera peqqussummi §§ 9 – 11-imi erseqqinnerusumik inatsisitigut maleruagassaqartinneqarpoq. Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik pillugu nalinginnaasumik Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik isumaginninnermut suliassaqarfimmi nunami allaffissornikkut naammagittaalliortarfittut qullersaavoq. Suliassat ataasiakkaat qanoq suliarineqartassanersut aalajangiiffigineqartassanersullu pillugu, ilitsersuutinit aamma oqartussaasunit allanilluunniit oqaaseqaatinut tunngatillugu arlaannaannulluunniit attuumassuteqanngitsumik allaffissornikkut, eqqartuussivimmut assigusumik oqartussaasuuvoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup ilaatigut suliassaraa aalajangiinissaq:
- siusinaartumik pensionisianut aamma utoqqalinermi pensionisianut suliani
- pisortanit ikiorsiissutinut suliani
- meeqqanut suliani
- Nunani avannarlerni isumaqatigiissut malillugu pensionisianut suliani
- isumaginninnermut suliassaqarfimmi suliassani allani
- suliani isumaginninnermut suliassaqarfimmi aningaasartuutit akilerneqarnissaat pillugu kommunit marluk isumaqatigiinngissutigisaanni
Taamaattumik Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aalajangiineri aallaaviatigut inaarutaasuupput aammalu oqartussaasunut allanut naammagittaalliuutigineqarsinnaanatik.
Tassani pineqanngillat meeqqanik akuersissuteqarfigineqanngitsunik inissiineq pillugu aalajangiinerit. Isumaginnittoqarfiup aqunneqarnera aaqqissuussaaneralu pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 11, 12. november 2001-imeersumi § 8, imm. 3-imi toqqaannartumik allassimavoq, aalajangiinerit taakkua eqqartuussivimmut suliakkiissutigineqarsinnaasut.
Suliaqarnermi tamanna isumaqarpoq, aalajangiinerit amerlanerit isumaginninnermut suliassaqarfimmi kommuninit aalajangiiffigineqarsimasut innuttaasut naammagittaalliuutigisinnaagaat. Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aamma siunertaraa, aalajangiinerit, pingaartumik tunngaviusumik aalajangiinerit, erseqqissumik iluatinnaateqartumillu kommuninut allanullu sulianut soqutigisaqartunut ilitsersuutitut suliaqarnermullu tunngavissiisassasut.
Taamaalilluni Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik, nunami sumiluunniit najugaqaraluaraanni sukumiisumik eqqortumillu aalajangiisoqartarnissaanut qulakkeerisooqataasarpoq.
Katitigaanera
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik ukiumi nalunaaruteqarfiusumi ataatsimik siulittaasoqarpoq inatsisilerituujusumik aammalu pingasunik ilaasortaqarluni isumaginninnermut inatsisinik ilisimasaqartunik aammalu isumaginninnermi naalakkersuinikkut pissutsinik paasisimasaqartunik.
Siulittaasoq:
Naja Joelsen, Nuuk
Ilaasortat:
Bendt Frederiksen, Upernaviup eqqaani Nuussuaq
Nukákuluk Kreutzmann, Nuuk
Stine Egede Nørbæk, Qaqortoq
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik ukiumi nalunaaruteqarfiusumi sisamariarluni naammagittaalliuuteqartarfimmi ataatsimiippoq: februar, juni, oktober aamma december. Ataatsimiinnerit pingasut aningaasaqarnermik pissuteqartumik ilaatigut oqarasuaatikkut ataatsimiinnertut ingerlanneqarput. Ataatsimiinnerni tamaginni suliassat 30-40-it akornanniittut suliarineqarput. Suliat amerlanerussuteqarnikkut aalajangiiffigineqartarput.
Tassa imaappoq Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aalajangiineri siulittaasumit aammalu ilaasortatut toqqagaasunit aalajangiiffigineqartarput. Suliat ataasiakkaat tamarmik ataatsimiinnermi misissorneqartarput aalajangiiffigineqartarlutillu.
Naammagittaalliuuteqartarfiup 2010-imi suliaqarnera
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup ukiumi nalunaaruteqarfiusumi, piffissap suliassanik suliarinninnermut atorneqartartup sivikillisinneratigut, aammalu aalajangiinerit suli qaffasissumik pitsaassuteqartinnerisigut, innuttaasut inatsisitigut pisinnaatitaaffiisa qulakkeernissaat suli sammivaa. Taamaattumik Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup 2010-imi suliassarpassuit tiguneqartartut sukkasuumik aammalu qaffasissumik suliatigut pitsaassuseqartumik suliarineqartarnissaat immikkut annertuumik eqqumaffigivaa. 2010-imi nutaatut Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik aalajangerpoq, suliat kommunimit kukkusumik suliarineqarsimasut, tassalu suliassanik suliarinninnermi kukkuneqarsimasut, inatsisini piumasaqaatinik eqquutsitsisimannginnermik kinguneqartut, kommunimut nutaamik suliareqqitassanngorlugit aalajangiiffigisassanngorlugillu utertinneqartassasut. Allagaatit aalajangiinerillu nutserneqartarnerannik ajornartorsiutip kingunerisaanik Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup, piffissap suliassanik suliarinninnermut atorneqartartup kissaatigineqartutut annertutigisumik sivikillisissinnaasimanngilaa. Naammagittaalliuuteqartarfiup ukiumi nalunaaruteqarfiusumi suliassat 291-it tiguai aammalu suliat 336-it naammassillugit. 2010-mi Isumaginnermi Naammagittaalliortarfiup suliassat 276-t tigusimagai aammalu suliat 346-t naammassisimagai.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmi 2010-imi aalajangiinerit agguataarnerat
Utoqqalinermi pensionisiat aamma siusinaartumik pensionisiat: suliat 50-it
Naartunermi, erninermi meeravissiartaarnermilu sulinngiffeqartarneq ullormusiaqartarnerlu: suliat 2-it
Pisortanit ikiorsiissutit: suliat 59-it
Suliffeqarnermi ikiorsiissutit: suliat 2-it
Meeqqanut inuussuttunullu ikiorsiissutit: suliat 3-it
Inunnut annertuumik innarluutilinnut ikiorsiissutit: suliat 55-it
Meeqqanut tapiissutit: suliat 7-it
Ineqarnermut tapiissutit: suliat 1-it
Meeqqanut akilersuutit: suliat 2-it
Paaqqinnittarfiit: suliat 0-it
Siulittaasoq aalajangiivoq suliani 75-ini
Allattoqarfiup tigujumanngilai suliat 51-it
Allattoqarfiup suliassanik suliarinninnermi kukkuneqarnera pissutigalugu utertippai suliat 26-it
Suliat allat suliat 3-it
Katillugit suliat 336-it
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup allattoqarfia kommunit kattussuunnerisa kingorna, ukiumi nalunaaruteqarfiusumi naammagittaalliuutit qanoq kommuninut aamma illoqarfinnut assigiinngitsunut agguataarsimanersut, kisitsisitigut paasissutissanik naatsorsueqqissaarsimanngilaq. Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup 2010-imi tunngaviusumik aalajangiinerit katillugit 17-it, isumaginninnermut suliassaqarfimmi Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmut naammagittaalliuutigineqarsinnaasunut agguataarsimasut tamanut saqqummiuppai. Tunngaviusumik aalajangiinerit pingaarnerpaat matuma kinguliani imaqarniliorlugit allanneqarput. Aalajangiinerit tamarmik imarisaat tamaasa naammagittaalliuuteqartarfiup nittartagaani atuarneqarsinnaapput: www.dsa.gl
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup Allattoqarfia
Allattoqarfiup Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmut allattoqarfimmi suliassat isumagisarai.
Allattoqarfik Siunnersuisoqatigiinnut Aalajangiisartunullu Aqutsisoqarfiup ataaniippoq. Ukiumi nalunaarusiorfiusumi Allattoqarfimmi inatsisilerituut 2,5 aammalu allaffimmiut marluk sulisorineqarput.
Allattoqarfiup suliassarai:
- sulianik aallartiineq
- naammagittaalliornissamut piffissaliussaq tunngavigalugu suliassat suliarineqarnissaasa itigartitsissutigineqarnerat
- aalajangiisinnaatitaannginneq pissutigalugu itigartitsineq
- paasissutissanik pissarsiniarneq
- naammagittaaliuuteqartarfimmi ataatsimiinnissamut suliassanik piareersaaneq
- naammagittaalliuuteqartarfimmi ataatsimiinernit imaqarnilianik allanneq
- aalajangiinerit nassiussornissaat
- tunngaviusumik aalajangiinerit tamanut ammasumik nittartakkami saqqummiunneqarnissaat
Allattoqarfiup aamma naammagittaalliuuteqartarfiup ataatsimiinnissaasa aaqqissuunnissaat isumagisaraa. Innuttaasut inatsisitigut pisinnaatitaaffii isumannaarniarlugit, kommunit isumaginninnermut inatsisinik ilisimasaqarnerannik pitsanngorsaanissaq, kiisalu pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 8, 13. juni 1994-imeersumi maleruagassat malillugit qanoq aalajangiineq allanneqartassanersoq, pillugit suliniuteqarneq allattoqarfiup aallartippai. Taamaattumik 2010-imi allattoqarfiup pisariaqartitsineq kissaateqarnerlu malillugit ilinniartitsinissamik kommuninut neqeroorutit nassiussorpai. Kommuneqarfik Sermersooq ilinniartitsinissamik kissaateqarpoq, aammalu ataatsimoorluni pilersaarusioreernermi 2010-imi oktobarimi pisortanit ikiorsiissutit pillugit maleruagassat ilaannik pikkorissaanerit ingerlanneqarput.