Siulequtsiussaq
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik, Isumaginnittoqarfiup aqunneqarnera aaqqissuussaaneralu pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 11, 12. november 2001-imeersumi § 10 imm. 5 naapertorlugu ukiumoortumik nalunaarusiorpoq.
Nalunaarut qaammatisiutit malillugit ukioq malinneqartarpoq, naatsumillu Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup atuunnera, naammagittaalliuutit tiguneqartut aamma suliat naammassineqartut, suliallu kisitsisitigut takussutissiarineqarneri pillugit nassuiaammik imaqarluni.
Nalunaarut Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup nittartagaani uani takuneqarsinnaavoq: www.aua.gl
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup, nalunaarutip nittartakkamut ikkunneqarnera pillugu taamaallaat kommunit, KANUKOKA, Inatsisartut Ombudsmandiat, Rigsombudsmandi aamma Isumaginninnermut Ilinniarfik ilisimatissavai.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup Allattoqarfiata isumaqatigiissuteqarnikkut ukiumoortumik nalunaarut pappiaranngorlugu nassiussinnaavaa, assingaluunniit nassiussinnaallugu.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik ima attaveqarfigineqarsinnaavoq:
Najugaq:
Imaneq 29, 1
Postboks 689
3900 Nuuk
Mail: maalaarut@nanoq.gl
Oqarasuaat: 32 80 33
Fax: 32 78 50
April 2016
Naammagittaalliuuteqartarfik inatsisitigut tunngaviusoq
1980-mi Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup atuuttuunera aallartippoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup suliassaqarfia isumaginnittoqarfiup aqunneqarnera aaqqissuussaaneralu pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 11, 12. november 2001-imeersumi § 8, imm. 1-mi aamma 2-mi allassimavoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik, isumaginninnermi malittarisassat malillugit kommunemit imaluunniit Ilaqutariinnermut, Avatangiisinut, Ilageeqarnermut Naligiisitaanermullu Naalakkersuisoqarfik (siornatigut Isumaginninnermi Naalakkersuisoqarfik) aalajangiiffigisimasaannut naammagittaalliuuteqartarfiuvoq.
Naammagittaalliuuteqartarfiup atuunnera peqqussutip §§ 9-mi aamma 11-mi erseqqinnerusumik inatsisitigut maleruagassaqartinneqarpoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik pillugu
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik isumaginninnerup iluani allaffissornikkut aalajangiiffigineqarsimasut pillugit naammagittaalliortarfittut nuna tamakkerlugu qullersaavoq.
Naammagittaalliuuteqartarfik oqartussaqarfiuvoq allaffissornikkut eqqartuussiviit aalajangiisarnerinut assigusumik inissisimasoq, pisortaqarfinnut allanulluunniit qanoq suleriuseqarluni periuseqarnissamik, qanorlu ingerlariaaseqarnissamik aalajangersimasumik isummanut qilersorsimanngitsoq suliat ataasiakkaat qanoq suliarineqartarnissaannut aalajangiivigineqartarnissaannullu.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup suliassaraa ilaatigut makku aalajangiiffigissallugit:
- Siusinaartumik pensionisiat aammalu utoqqalinersiat, aammattaaq matumani ilaavoq Nunani Avannarlerni utoqqalinersiat pillugit isumaqatigiissut tunngavigalugu aalajangiiffigineqarsimasut
- Pisortanit ikiorsiissutit akuerineqarlutik ikiorsiissutigineqarsimasut
- Meeqqanut inuusuttuaqqanullu ikiorsiisarneq, matumani ataani angerlarsimaffiup avataanut akuersinertaqanngitsumik inissiisarnerit
- Ineqarnermut tapiissutit
- Isumaginninnermi suliassaqarfinni suliassat allat
- Suliffeerunnermi ikiorsiissutit
- Suliat angerlarsimaffiit pisortanit ingerlanneqartunut attuumassutillit
- Isumaginninnerup iluani aningaasartuuteqarnissamik kommunit akunnerminni isumaqatigiinngissuteqarnerini, Ilaqutareeqarnermut, Naligiissitaanermut Isumaginninnermullu Naalakkersuisoqarfiup aalajangiiffigisimasaani.
- Inunnik isumaginninnerup pissaanermik atornerluisoqarsimatillugu suliat
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aalajangiiffigisimasai inaarutaasuupput aammalu allaffissornikkut oqartussaasunut allanut naammagittaalliuutigineqarsinnaanatik, taamaattoq eqqartuussivinnut tunniunneqarsinnaapput.
Tassa ima isumaqarpoq, innuttaasut isumaginninnerup iluani aalajangiiffigineqarsimasunut amerlanernut Isumaginninnermi Naammagittaalliuteqartarfimmut naammagittaalliutigineqarsinnaapput, tamatumani kommunip isumaginninnerup iluani aalajangersimasai pineqarput.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aamma siunertaraa kommuunini assigiimmik suleriaaseqarnissaq, tassuunakkut suliat assigiimmik nalilersorneqartarniassammata, kommunimi sorlermi aalajangiisoqarsimanera apeqqutaanani.
Taamaattumik Isumaginninnermi Naammagittaalliuteqartarfiup aalajangiiffigisimasat immikkuullarissut, sapinngisamik ataatsimeereernerit tamaasa, tamanut saqqummiuttarpai taamaalilluni kommuni-nit aammalu suliap iluani soqutigisalinnut allanut sulianut ataasiakkaanut tunngatillugu qanoq suliarinnittoqarsinnaaneranik ilitsersuutitut atorluarsinnaaqqullugit.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik taamaaliornermigut qulakkeerinneqataarusuppoq kommuni najugaqarfik sorliunersoq apeqqutaanani suliat sukumiisumik eqqortumillu suliarineqarlutik aalajangiiffigineqartarnissaannut.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik ilanngullugu aamma nalunaaruteqartarpoq ilitsersuutaasunik aalajangersakkanik. Aalajangersakkat pineqartut kommuni-mi sullissisunut ikiuutaasinnaapput.
Katitigaanera
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik ukioq kaajallallugu siulittaasoqarpoq inatsisilerituujusumik, sisamanillu ilaasortaqarluni isumaginninnerup iluani inatsisinik ilisimasaqartunik, aammalu isumaginninnermi naalakkersuinikkut pissutsinik paasisimasaqartunik.
Siulittaasoq:
Naja Joelsen, Nuuk
Ilaasortat:
Nukákuluk Kreutzmann, Nuuk
Tukummeq Qaavigaq, Nuuk
Lorette Henriksen, Nuuk
Ruth Heilmann, Maniitsoq
Siulittaasumut ilaasortanullu sinniisussat:
Karsten Klausen, Naja Joelsen-mut
Mette Sonniks, Nukàkuluk Kreutzmann-mut
Dortie Kanutsen, Tukummeq Qaavigaq-mut
Evelyn Frederiksen, Lorette Henriksen-mut
Ânise Svane Johansen, Ruth Heilmann-mut
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfik ukiumi 2016-mi sisamariarluni ataatsimiippoq; marts-mi, juni-mi, september-mi aamma december-mi.
Ataatsimiinnerni suliassat 27-it aamma 44-rut akornanni suliarineqarput. Suliassat katillugit suliarineqartut 163-iupput.
Suliat amerlanerussuteqarnikkut aalajangiiffigineqartarput. Tassa imaappoq Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup aalajangiineri siulittaasumit aammalu ilaasortatut toqqagaasunit aalajangiiffigineqartarput. Suliat ataasiakkaat tamarmik immikkut ataatsimiinnermi sammineqarlutik suliarineqartarput aalajangiiffigineqartarlutillu.
2016-mi naammagittaalliuteqartarfiup sulinera
Isumaginninnermi Nammagittaalliuteqarfiup ukioq 2015-missaaq innuttaasut inatsisitigut isumannaatsumik inissisimatinneqarnissaasa qulakkeersimaneqarnissaa ukkatarisimavaa, naammagittaalliuutit suliarisarnerisa sapinngisamik sivikillisarniarsarineratigut, aammalu pitsaasumik suliarilluakkamik suliat aalajangiiffigisarnerisigut.
Isumaginninnermi Nammagittaalliuteqarfiup ukiut siuliinut sanilliussissagaanni suliat 10-it utertinneqarsimapput, kommunini suliarineqarneri amigartumik suliarineqarsimanerat patsisaalluni.
Ukioq 2016-mi Naammagittaalliuteqartarfiup xxx suliassat tigusimavai suliassallu 400-it naammassisimallugit.
Agguaqatigiisillugu suliat suliarineqartarnerisa sivisussusaa qaammatini 14-inik sivissuseqarpoq.
Nallersuusseriaraanni Isumaginninnermi Naammagittaalliuteqartarfiup 2015-imi suliassat tigusimasai 492-iusimapput, 360-illu inaarlugit suliarisimallugit.
Suliat qanoq sivisutigisumik suliarineqartarnerat immikkut sammillugu
Soorlu qulaani taaneqareersoq takuneqarsinnaavoq naammagittaalliutit takkussuuttut suliat suliarineqartarnerisa sivisussusaannik 2016-mi apparsarneqarsimanngilaq.
Suliat taama sivisutigisumik suliarineqartarnerannut peqqutaasut pingaarnersaraat kommunit paasissutissanik allattoqarfiup noqqaassutigisimasaanik nassiussiniartarnerisa sivisunerujussuat. Kiisalu nutserneqarnera aamma piffissamik tigooraasarluni.
Naammagittaalliuteqartarfiup ilanngullugu aalajangersimavaa, kommuni paasissutissanik qinnuvigineqareeraluarluni nassitsinngikkaangat, taava Kommunit Nakkutilliisarfianut tunniullugu paasissutissanik misilillugu noqqaasoqartarpoq. Kommunit Nakkutilliisarfiat kommuni-mi pulaarsimatillugu ilaannikkooriarluni ilutsittarsimapput paasissutissanik attuummassuteqartunik pissarsisinnaasarsimallutik; kisianni allatigut pisoqartillugu Kommunit Nakkutilliisarfiat aamma paasissutissanik pissarsisarsimanngilaq, tamatumani ilimanarluni kommunit qarasaasiatigut suliassamik isumaginnittarfeqannginnerat patsisaasoq, kommuni-mi pineqartumi allaffeqarfimmi immikkoortunut tamanut atuuttumik soqanngimmat. Isumaginninnermik Naammagittaalliuuteqarfik pisup uppernarsaataanik pissarsisinnaanngikkaangat taava suliassat unitsiinnartariaqartarsimavai.
Taamaattoqartillugu suliassat kommuninut angerlartiinnarneqartarput, taamaalillunilu kommuni nutaamik suliassamik isumaginnittariaqarluni nutaamillu aalajangiilluni, aalajangiiniarnermilu suliassap pinngoqqaarnerani piffissaasimasumi pissusiviusut naapertorlugit nutaamik aalajangersaavigineqartarpoq. Nutaamik aalajangiisoqaraangat taava Isumaginninnermut Naammagittaalliuteqartarfimmut maalaarutigineqarsinnaavoq. Tamanna pisariuvoq, suliassallu apuuffissaanut eqqarsaatigalugu nukinik atuisorujussuulluni, tamannalu inernerisarlugu piffissarujussuarmik tigusisarmat, innuttaasorlu maalaaruteqarsimasoq sivisungaatsiartumik utaqqisariaqarluni aalajangiinermik tigusaqartinnani. Isumaginninnermut Naammagittaalliuuteqartarfiup ilisimavaa, kommuni ataaseq imaluunniit arlallit qarasaasiakkut ingerlasussamik suliassamik isumaginnittumik pisaartoqalersoq tamannalu Naammagittaalliuuteqartarfimmiit tikilluaqquneqarpoq.
Innarluutilinnut suliat immikkut sammillugit
Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik suli innarluutilinnut suliassaasut amerlassusaanut ukkatarinnippoq. Ukiumi 2016-mi Naammagittaalliorfik aqqanileriarluni aalajangersaavoq innarluutilinnut tunngasunut, tamatumani naammagittaalliuutit arlallit inummik ataatsimik aallaaveqarsimallutik. Siulittaasoq 13-eriarluni nammineq aalajangiisariaqartarsimavoq innarluutilinnut tunngasunut. Siulittaasup arlaleriarluni aalajangiisarsimanera tunngaveqarsimavoq imaalillugu, tassalu kommuni ataaseq arlalinnik aalajangersaasarsimasoq, taamaalillunilu innarluutertik tunngavigalugu Danmark-mi inissitaasimasut, innarluuteqarnertik tunngavigalugu Danmark-mi inissitaasarsimasut, illoqarfimminnullu angerlarsimaffigisaminnut aasarsioriartorusuttut itigartitaasarsimallutik. Tamanna inatsisip siunniussaanut naapertuutinngilaq taamaammat aalajangiisimanerit tamakkiisumik sukkasuumik suliassamik isumaginnittoqarneratigut siunertaq aserorterniarnagu annaaniarnagillu. Imatut paasineqassaaq, tassalu suli ikittunnguanik suliassaqalaarpoq naak suliassat suli kommuni-nut nuussorneqanngikkallarmata amerlanerujussuusimasut.
Malitarinninneq immikkut
Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik aamma 2016-mi innuttaasunit saaffigineqallattaarpoq, imatut paasissutissiisunik, kommuningooq Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfiup aalajangersagaannik malitarininngittoq. Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfimmi aamma ilisimaneqarpoq, kommunit pisuni aalajangersimasuni Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfiup aalajangersugaasa malitaqartinngikkaat, kommunip nammineq isumaqatiginngippagit. Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik pisunut tamanut ilisamanninngilaq, allatigut aamma pisoqartarsimasinnaasoq ilimanarsinnaalluni. Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik pisuni aalajangersimasuni ilisimasaqartillugu, taava Kommunit Nakkutilliisoqarfianut saaffiginneqquneqartarput, taakkuummata kommunit allaffissornikkut ingerlatsineranik nakkutilliisut.
Inunnik isumaginninnerup iluani pissaanermik atuineq
Ukiumut nalunaarutini 2013-mi, 2014-mi aamma 2015-mi Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik naamagittaalliorfittut pisortaqarfittut inissippoq tamatumani aalajangiinerit isumaginninnermik suliassaqarfimmi pissaanermik atuineq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 1, 21. november 2013-meersoq malillugit aalajangersagaasut pineqarlutik. Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik suli tassunga tungasunik naammagittaalliutinik tigusaqarsimanngilaq, tamannalu pillugu Isumaginninnermut, Ilaqutariinnut Inatsisinillu Atuutsitsinermut Naalakkersuisoqarfik tamatuminnga ilisimatissimavaa.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmi ataatsimiititaliap 2016-mi aalajangiiffigisaasa agguataarneri
Ataatsimiititaliap ataatsimiinnermini ataani taaneqartut makku aalajangiiffigisimavai:
Utoqqalinersiat aammalu siunaartumik pensionit suliat 36-it
Naartunermi, erninermi meeravissiartaarnermilu sulinngiffeqartarneq ullormusiaqartarnerlu suliat 6-it
Pisortanit ikiorsiissutit suliat xx-it
Suliffeerunnermi ikiorsiissutit suliat x-it
Meeqqanik inuusuttunillu ikiorsiisarneq suliat xx-it
Annertuumik innarluutillit ikiorserneqartarnerat suliat 11-it
Meeqqanut tapiissutit suliat xx-it
Inissiani attartortakkani ineqarnermut tapiissutit suliat xx-it
Meeqqanut akilersuutit suliat xx-it
Inissiisarfiit kommunillu akunnerminni akilersueqatigiittussaanerat suliat xx-it
Suliat allat: xx
Suliat tamakkerlugit katinnerat: suliat 151-it
Taakku saniatigut Ataatsimiititaliap Siulittaasuata suliat 76-it aalajangiiffigisimavai.
Allattoqarfiup itigartitsissutigisimavai suliat 145-it.
Suliat kommunit kukkullugit suliarisimasai 16-it allattoqarfiup kommuninut utertissimavai.
Suliat allat: xx
Katillugit suliat 400-it
Qulaani taaneqartutut suliat 16-it kommuni-nit kukkullugit suliarineqarsimasut utertinneqartariaqarsimapput. Sullissinermi kukkunerit ima annertutigisimapput innuttaasut inatsisitigut isumannaatsumik inissisimanissaasa akerlianik suliat suliarineqartarsimallutik. Tamatumani pineqarput soorlu assersuut suliassat, kommunimit inatsisitigut kukkullugit aalajangersaavigineqarsimasut, imaluunniit aalajangersakkat kommuni-mit inatsisitigut tunngavilerneqarsimanngitsut, kiisalu suliassat, kommuni-mit aalajangersaaffigineqarsimasut paasissutissanik tunngaveqarlutik innuttaasup pineqartup nalusaannik, kiisalu aamma – qulaani taaneqartutut – suliassat, kommunimit imaluunniit Nakkutilliisoqarfimmit paasissutissanik pisariaqartunik uppernarsaasoqarsinnaanani. Taamaattumik pisariaqarsimavoq suliat utertinnissaat kommunillu peqqullugit suliat suliareqqinneqassasut nutaamillu aalajangiiffigineqassasut, taamaalilluni sullissineq aalajangiinerlu suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmut naapertuuttumik naammassineqarniassammat.
Ataatsimiititaliaq suliassamik 2016-mi itigartitsissuteqartarpoq naammagittaalliornissamut piffissarititaasoq qaangerneqareersoq naammagittaalliut anngunneqarsimappat, imaluunniit naammagittaalliutigineqartoq pillugu naammagittaalliuteqartarfik naammagittaalliutigineqartup suliarinissaanut pisinnaatitaaffeqanngippat. Suliat taama ittut tassaasinnaapput suliat aalajangiiffigineqarsimasut, kisianni Isumaginninnermi Naammagittaalliuteqartarfimmut naammagittaalliutigineqarsinnaanngitsut, imaluunnit pisortaqarfimmit allamit suliarineqartussat.
Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik 2016-mi tunngaviusumik aalajangersukkani XX-it tamanut saqqummiuppai, taakkualu agguataarsimapput suliassaqarfinnut, Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfimmut naammagittaalliutigineqarsinnaasutut. Aalajangersaavigineqarsimasut aamma Aqutsisoqarfiup nittartagaanni uani atuarneqarsinnaapput: www.aua.gl.
Isumaginninnermut Naammagittaalliortarfik 2014-mi ingerlaqqippoq aalajangersukkat ilitsersuutaasut tamanut saqqummiullugit, tamannalu imatut paasineqassaaq, tassalu aalajangersukkat naliginnaasuusut pineqartunut aalajangersimasuusunut, taamaalilluni aalajangiussat pineqartup iluani taamatut inerneqarajuttut innuttaasunit kommuninilu sullissisunit iluaqutigalugit atorneqarsinnaasunngorlugit.
Suliat ilitsersuutaasut katillugit arfiniliusut tamanut saqqummiunneqarput. Taakkua aamma Aqutsisoqarfiup nittartagaanni uani atuarneqarsinnaapput: www.aua.gl.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup Allattoqarfia
Allattoqarfik Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmut allattoqarfiuvoq.
Allattoqarfik Atuisartoqarnermut Unammilleqatigiinnermullu Aqutsisoqarfik-mut ataaniippoq.
Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup allattoqarfia 2015-mi inatsisilerituunik 4-5-nik, isumaginninnermut siunnersorti-mik ataatsimik aammalu allaffimmiunik 1-2 annertussuseqarpoq.
Allattoqarfiup suliai tassaapput:
- Naammagittaalliutip tigusimaneranik uppernarsaaneq
- naammagittaalliornissamut piffissaliussaq qaangiussimanera peqqutigalugu itigartitsineq
- piginnaatitaaffeqannginneq pissutigalugu itigartitsineq
- suliamut paasissutissanik pissarsiniartarneq/noqqaasarneq
- naammagittaalliuuteqartarfimmi ataatsimiititaliap ataatsimiinnissaanut sulianik ataatsimiissutissanik piareersaaneq
- naammagittaalliuuteqarfimmi ataatsimiititap ataatsimiinnerata imaqarniliarinissaa
- sulianik inaarlugit aalajangiiffigineqarsimasunik nassiussuineq
- sulianik immikkuullarissumik aalajangiiffigineqarsimasunik tamanut nittartakkakkut saqqummiussineq
Allattoqarfik aamma ataatsimiititaliap ataatsimiinnissaannut piareersaalluni aaqqissuisuusarpoq.
Allattoqarfimmi sulisut marluk september-mi 2016-mi pisortat ikiorsiissutaanut tunngasumik pikkorissaavoq Qaasuitsup Kommuniata sulisuinut. Pikkorissartitsineq Ilulissani ingerlanneqarsimavoq, Ilulissaniillu sulisuusut saniatigut aamma sulisunik Qeqertarsuarmeersunik peqataasoqarsimavoq.
Allattoqarfiup ilanngullugu aamma anguniarsarivaa Isumaginninnermut, Ilaqutariinnut Inatsisinillu Atuutsitsinermut Naalakkersuisoqarfik pisortatiguunngitsumik suleqatigissallugu, Ombudsmandimik, MIO-mik, Qallunaat Nunaanni Ankestyrelsen-imik (naammagittaalliuteqartarfik) aammalu pisortaqarfiit allat nunani avannarlerni tamannalu pissutigalugu ingerlaavartumik pineqartut ataatsimeeqatigisarlugit aammalu ingerlaavartumik attuummassuteqartunik pikkorissartitsisarlutik. Taamaaliornermi misilittakkanik paarlaassuinertalimmik naapeqatigiinneq periarfissaasarmat, tamannalu assut pissarsinartarpoq.
Ataatsimiinnermik taamaattumik assersuuteqassagutta taava nunani avannerlerni allani ataatsimiinnikuuvugut, tassanilu allattoqarfiup peqataaffigisimavaa Nunani Avannarlerni sillimmasiisarnermut eqqartuussisut ataatsimiinnerat Helsingør-mi maj-mi 2016-mi ingerlanneqartoq. Peqataasut tassaapput allaffissornikkut atorfillit nunani avannerlerni allaaneerusut, allattoqarfitta suliaannik assingusunik suliallit. Tamanna pissutigalugu misilittakkatigut paarlaassuinerit ingerlanneqarsimapput aammalu inatsisitigut allannguinerit pillugit ilisimatitsisoqarsimalluni.
Assersuut alla tassaavoq allattoqarfiup NFBO-ataatsimeersuarnermi Stockholm-mi juni 2016-mi peqataammat.
Aalajangersakkat tamanut saqqummiussat tunngaviusut ilitsersuutaasullu imaqarniliorneri.
P-sagit aammalu V-sagit tamanut saqqummiunneqarsimasut imaqarniliorneri kiisalu aalajangersakkat tamakkiisumik isikkulerlugit Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup nittartagaani takuneqarsinnaapput, tamannalu pissutigalugu uani ilanngunneqarsimanngillat.